Powszechna legenda opowiedziana przez Yip Mana dotyczy młodej kobiety o imieniu Yim Wing-chun w okresie po zniszczeniu przez rząd Qing południowego Shaolin i związanych z nim świątyń.
Po odrzuceniu propozycji małżeństwa od lokalnego watażki, Yim Wing-Chun powiedziała, że ponownie rozważy propozycję, jeśli uda mu się pokonać ją w walce. Wkrótce skrzyżowała ścieżki z buddyjską mniszką o imieniu Ng Mui, która była jedną z ocalałych z sekty Shaolin, i poprosiła ją o nauczenie jej walki.
Według legendy, Ng Mui nauczyła Yim Wing-Chun nowego systemu sztuki walki, który został zainspirowany przez obserwacje mniszki konfrontacji pomiędzy Wężem i Żurawiem. Ten wtedy jeszcze bezimienny styl pozwolił Yim Wing-Chun pokonać watażkę w walce jeden na jeden. Yim Wing-Chun poślubiła Leung Bok-Chau i nauczyła go stylu, który później został nazwany jej imieniem.
Ponieważ system został opracowany podczas oporu Shaolin i Ming wobec dynastii Qing, wiele legend, w tym być może szczegółowa historia Yim Wing-Chun, zostało rozpowszechnionych w odniesieniu do stworzenia Wing Chun w celu zmylenia wrogów. Jest to często podawane jako powód wyjaśniający trudności w dokładnym określeniu twórcy lub twórców Wing Chun.
Podane zostały różne motywy, w tym co najmniej zwykły seksizm (rzucając podejrzenie na dwuznaczność symboliki dwóch nagich kobiet jako twórców stylu), powodujący chęć postrzegania kobiet jako zagrożenia, a także sugerowano związek pomiędzy buddyjskim oporem do Qing i obecnych opozycjonistów politycznych.
Film Przyczajony Tygrys, Ukryty Smok eksploruje te tematy ukrytej kobiecej siły i mieszania się romantycznych popędów z głębokim szacunkiem między mistrzami walki – jego tytuł odnosi się do miejsca niezauważonych mistrzów.
Historia Wing Chun była przekazywana od nauczyciela do ucznia raczej ustnie niż poprzez dokumentację, co utrudnia potwierdzenie lub wyjaśnienie różnych relacji o powstaniu Wing Chun. Niektórzy starali się zastosować metody wyższej krytyki do ustnych historii Wing Chun i innych chińskich sztuk walki. Inni próbowali rozszyfrować pochodzenie Wing Chun poprzez określenie konkretnego celu jego technik.
Wing Chun zaczął pojawiać się w niezależnej dokumentacji osób trzecich w czasach gdy wielkim mistrzem Wing Chun był Leung Jan. Dzięki temu późniejsza historia sztuki Wing Chun i jej rozłamu na gałęzie jest lepiej udokumentowana. Z czasem bardziej znane nazwiska takie jak Yip Man i Bruce Lee uczyniły tę sztukę walki znaną na całym świecie.
Ip Man Wing Chun
Ustna historia gałęzi Yip Man Wing Chun datuje jej powstanie na okres panowania cesarza Kangxi (1662-1722) z dynastii Qing. Po ucieczce przed zniszczeniem klasztoru Fujian Shaolin przez siły Qing, opatka Ng Mui uciekła w odległe góry Daliang na granicy Yunnan i Sichuan. Pewnego dnia natknęła się na walkę pomiędzy wężem a żurawiem (lub innym zwierzęciem).
Wnioski, jakie wyciągnęła z obserwacji walki tych zwierząt, połączyła z własną wiedzą na temat Shaolin kung fu, tworząc nowy styl. Ng Mui często kupowała swój fasolowy twaróg w sklepie z tofu Yim Yee. Yim Yee miał córkę o imieniu Yim Wing Chun, którą lokalny watażka próbował zmusić do małżeństwa. Ng Mui nauczyła swojego nowego stylu walki Yim Wing Chun, która wykorzystała go, aby odeprzeć watażkę raz na zawsze. Yim Wing Chun w końcu wyszła za mąż za mężczyznę, którego kochała, Leung Bok-Chao, któremu przekazała techniki walki przekazane jej przez Ng Mui. Mąż i żona z kolei przekazywali nowy styl innym.
Mówi się, że styl ten został opracowany do walki na wąskich łodziach, stąd postawa podobna do zawodników pływających na desce, brak pracy stóp i liniowy atak na pojedynczy cel bezpośrednio przed sobą.
Yiu Kai Wing Chun
Ustna historia linii Yiu Kai datuje powstanie Wing Chun mniej więcej sto lat później, na początek XIX wieku i wymienia ojca Yim Wing Chun jako Yim Sei, ucznia w świątyni Fujian Shaolin, który unika prześladowań uciekając z córką do Guangxi.
Yim Wing Chun nauczyła się sztuk Fujian Shaolin od swojego ojca i z ich surowego materiału stworzyła nowy styl po zainspirowaniu się walką pomiędzy wężem a żurawiem. W końcu wyszła za mąż za Leung Bok-Chao – ucznia Shaolin, tak jak ojciec Yim Wing Chun – i nauczyła swojego stylu walki nowego męża. Młoda para zaczęła uczyć stylu walki Wing Chun innych po przeprowadzce do prowincji Guangdong w 1815 roku, osiedlając się w mieście Zhaoqing.
Teorie dotyczące genezy Wing Chun
Sugerowano inne pochodzenie Wing Chun, zazwyczaj związane z triadami, grupami rewolucyjnymi (często anty-Qing) lub ludem Hakka z południowych Chin.
Prawie wszystkie istniejące linie Wing Chun, z wyjątkiem gałęzi Pao Fa Lien i Hek Ki Boen, twierdzą, że wywodzą się od członków kohorty Red Boat Opera Company z połowy XIX wieku.
Inna legenda głosi, że kochanka Wing Chun, Leung Bok-Cha (która była uczennicą Choy gar) w rzeczywistości pomogła ukształtować styl Wing Chun. Jeśli tak, to prawdopodobnie dlatego postawy i techniki krótkich, wyśrodkowanych dłoni są podobne w Choy gar i Wing Chun.
Szpiegostwo i zabójstwa
Według jednej z teorii, przeciwnicy dynastii Qing używali Red Boat Opera Company jako przykrywki, aby przebrać się za trupę wędrownych artystów. Ich tożsamość jako chińskich wykonawców operowych stanowiła przykrywkę dla treningu sztuk walki, jednakże krzykliwe ruchy operowych sztuk walki nie nadawały się do działań szpiegowskich i zamachów, które wymagały specjalistycznych umiejętności.
Nawet jeśli same zamachy byłyby przeprowadzane przy użyciu trucizny lub noży, ich cele były zazwyczaj chronione przez ochroniarzy, którzy po odkryciu intruza, chwytali osobę, wzywali pomoc i unieszkodliwiali ją, aby doprowadzić na przesłuchanie. Dlatego, zgodnie z tą hipotezą, Wing Chun został zaprojektowany tak, aby radzić sobie z przeciwnikiem, który raczej chwytał niż uderzał i aby natychmiast uciszyć tego przeciwnika. To wyjaśniałoby pewne techniczne aspekty Wing Chun, takie jak nacisk na walkę w bliskim dystansie i wiele uderzeń w gardło i przeponę.
Kilka innych chińskich sztuk walki pochodzi z Yongchun i okolic, przede wszystkim fudżijski styl Białego Żurawia, którego jedna gałąź nazywa się nawet Wing Chun Bak Hok Kuen, lub Wing Chun Biały Żuraw Boks. Li Wenmao, historycznie weryfikowalny wykonawca operowy i przywódca buntu Czerwonego Turbanu w Foshan w latach 1854-1856, był podobno praktykiem Wing Chun Białego Żurawia.
Istnieje historia, że Wing chun został stworzony przez pięciu starszych ze świątyni Shaolin, których systemy obejmowały białą brew, biały żuraw, shaolin, hung gar i choy li fut. Historia Ng Mui i Wing Chun to tylko legendy, które prawdopodobnie nigdy nie istniały. Brak jest zapisów o ich istnieniu.
Pomijając historię ustną, techniczne podobieństwa Wing Chun i Białego Żurawia z Fujian sugerują, że są one ze sobą powiązane. Jak to ujął uczeń Yip Mana, Leung Ting: „System Wing Tsun wywodzi się z Fukien Systemu kung fu. Ich wspólną cechą jest to, że podczas walki. zawodnicy tych systemów preferują krótkie kroki i walkę w zwarciu, z rękami umieszczonymi blisko środka, łokciami w i za ramieniem i trzymanymi blisko boków, aby zapewnić mu ochronę. Inną cechą charakterystyczną tych dwóch systemów kung fu jest to, że w przeciwieństwie do tych z prowincji Kwangtung i północnych Chin, ich formy bokserskie są raczej proste”.
Początki Wing Chun
Leung Jan Wing Chun sięga tak daleko wstecz, jak wywodzące się od niego linie – Yip Man, Yiu Kai, Pan Nam, Tam Yeung, Fung Sing. Był on praktykiem tradycyjnej medycyny chińskiej w mieście Foshan w XIX wieku. Mówi się, że Leung Jan uczył się od Wong Wah-Bo i Leung Yee-Tai, odpowiednio męskich i „żeńskich” przywódców walki w Red Boat Opera Company, z których każdy miał być ekspertem w różnych aspektach Wing Chun. Według legend z linii Yip Man, Leung Yee-Tai używał kija do kierowania Czerwoną Łodzią z dala od skał i mielizn, i dlatego został wybrany przez legendarnego mistrza Shaolin Jee Shim’a do nauki kija z sześcioma i pół punktami. Wśród uczniów Leung Jana byli jego synowie Leung Chun i Leung Bik oraz „Drewniany Człowiek” Wah i Chan Wah-Shun zwany „Moneychanger Wah”, od których wywodzą się linie Yip Man, Yiu Kai i Pan Nam.
Jednak linia Leung Jan nie jest jedyną gałęzią tej sztuki. Według tradycji rodziny Cho, Wong Wah-Bo i Leung Yee-Tai mieli aż 11 rówieśników w Wing Chun wśród swoich kolegów z Red Boat Opera Company. Na przykład „Dai Fa Min” Kam, który odgrywał rolę marsowej pomalowanej twarzy, jest przodkiem linii Way Yan. Gałęzie Yuen Kay Shan i Pan Nam wywodzą się zarówno od Wong Wah-Bo jak i „Dai Fa Min” Kam. Gao Lo Chung („Tall” Chung) i „Hung Gun” Biu, również z Red Boat Opera Company, przekazali sztukę krewnym, odpowiednio, swojemu zięciowi Yin Lee-Chung i rodzinie Wang. Poza Red Boat Opera Company, mnich, który przyjął imię „Dai Dong Fung” jest wymieniany jako jego przodek przez linię Pao Fa Lien z Wing Chun.
W tej kohorcie Red Boat Opera Company, rolę cnotliwej „kobiety” zagrał Yik Kam, bardziej znany jako „Ching-Deng” Kam ze względu na rolę, którą grał. Cho Shun, który grał rolę „Małego Wojownika”, był uczniem Yik Kam. Przekazując sztukę swojemu synowi Cho Dak-Sang, Cho Shun ustanowił linię Wing Chun rodziny Cho z wioski Panyu.
Historia najnowsza Wing Chun
Yip Man był pierwszym mistrzem Wing Chun, który nauczał tej sztuki otwarcie w „Hong Kongu” na zasadzie opłat za naukę. Jego uczniowie i ich uczniowie stanowią zatem większość dzisiejszych praktyków Wing Chun. Yip Man zmarł w 1972 roku.
Istnieje jednak również historia, która mówi o tym, że Yip Man dał pieniądze Chan Wah Shunowi, aby ten mógł się od niego uczyć czyniąc tym samym Chan Wah Shun’a pierwszym, który nauczał sztuki otwarcie na zasadzie opłat za naukę. Chan Wa Shun był wojskowym/ochroniarzem, który był zatrudniony przez ojca Yip Mana.
Yuen Kay Shan starszy od Yip Mana, któremu przypisuje się wygranie 1000 meczów śmierci był znany jako Yuen piąty z Foshan i nigdy nie został pokonany. Choć sam nigdy nie założył szkoły, linia Wing Chun Yuena była kontynuowana przez jego jedynego ucznia Sum Nunga i kolejne pokolenia uczniów, którzy wywodzą się od niego, jak Felix Leong, który żyje i uczy od ponad 30 lat w tym samym kwoon w Adelajdzie w Australii.
Wing Chun czy Wing Tsun
Sztuka walki Wing Chun jest czasami określana jako Ving Tsun, Wing Chun Kung Fu (lub Gong Fu), Wing Chung, Wing Chun Boxing, lub nawet Wing Chun Kuen. Ostatne badania pokazują, że najczęściej używane są nazwy Wing Chun Gung Fu i Wing Tsun.
Powodem tych różnic jest fakt, że chiński tekst nie przekłada się dokładnie na zachodnie litery czy nawet zachodnią mowę. Jednak nazwa nie jest najważniejsza. Najważniejsze jest to, że uczeń uczy się skutecznej formy samoobrony i walki. Sztuka walki jest stylem Kung Fu. Kung Fu w przybliżeniu oznacza czas i wysiłek i pierwotnie odnosiło się do każdej żmudnie rozwijanej umiejętności. Kung Fu stało się synonimem sztuki walki.
Chińskie znaki dla Wing Chun to 詠春.
Skuteczność Wing Chun
Wiele osób zastanawia się jak wyglądałby scenariusz walki adepta Wing Chun z ulicznym napastnikiem. Takie rozważania mają swoje uzasadnienie, ponieważ wiele osób rozpoczyna trening samoobrony, aby poczuć się pewniej na ulicy i zmniejszyć ryzyko bycia bezradnym w przypadku wystąpienia incydentu.
Ulica jest z natury zróżnicowanym środowiskiem i niesie ze sobą wiele różnych sytuacji. Czy Wing Chun jest dobry do samoobrony w walce ulicznej? Trudno powiedzieć, jednak możemy z całą pewnością stwierdzić, że system i trening oferuje unikalną metodologię i sposób nauczania, która zwiększa zdolność ucznia do obrony, jeśli znajdzie się on w niebezpiecznej sytuacji. Trzeba pamiętać o tym, że każda sztuka walki, bez odpowiedniego, mentalnego przygotowania, pozostaje tylko sztuką.
